BENG?!

Vanaf 1 januari 2021 gaan we weer een nieuwe stap zetten in de energie transitie voor nieuwe gebouwen. De bestaande rekenmethode (EPC) is achterhaald en wordt vervangen door de BENG. BENG staat voor Bijna Energie Neutraal Gebouw.

De huidige EPC-berekening is sinds 1995 een instrument om aan te geven hoe energie efficiënt een nieuwbouwwoning is. Kort gezegd is het resultaat van de EPC-berekening een getalswaarde waarbij wordt gekeken naar de isolatiewaarden, het gebruik van fossiele energie en het reduceren van je energiebehoefte. Doordat deze onderdelen op een hoop gegooid worden kun je onder aan de streep je woning altijd laten voldoen aan de eis door het toevoegen van zonnepanelen. Met de BENG kan dat niet meer. Waar de EPC uitgaat van een indexcijfer zal de BENG kijken naar 3 indicatoren die alleen afzonderlijk van elkaar moeten voldoen aan de eis. De indicatoren worden opgesplitst in een drietal onderdelen:

Wat houden deze BENG-eisen in?

BENG 1 gaat over de energiebehoefte en is een maatstaaf voor de energiezuinigheid van het gebouw. Het gaat daarbij om de energiebehoefte voor zowel verwarming als koeling, onafhankelijk van de aanwezige installaties. Naast thermische isolatie hebben zaken als zon-oriëntatie, glasoppervlakten, materiaalgebruik en kierdichtheid daar invloed op. Er wordt ook rekening gehouden met een vaste hoeveelheid ventilatielucht.

Bij de voorgaande energieprestatie berekeningen van woningen werd er geen rekening gehouden met het materiaalgebruik. In de BENG doen we dat wel. Hier worden bijvoorbeeld stenen of betonnen constructies hoger gewaardeerd dan bijvoorbeeld houtskeletbouw of staalbouw. Woningen met meer massa hebben een hoger accumulerend vermogen wat ten goede komt aan het binnenklimaat. Dit zijn zaken waar wij als architect van het begin af aan goed rekening mee moeten houden omdat de score niet gecompenseerd kan worden door installaties (BENG 2).

BENG 2 is een indicator voor het primair fossiel energiegebruik. Dit is een optelsom van het primair energiegebruik voor verwarming, koeling, warmtapwater en ventilatoren. Bij dit onderdeel gaat het voornamelijk over het “energieverbruik” van de installaties. Het toepassen van efficiënte en duurzame installaties zijn essentieel om de woning te laten voldoen aan deze indicator. Een aantal zaken op rekening mee te houden:

• Een bodem warmtepomp heeft een hoger rendement op zowel verwarming, warm tapwater en koeling dan een lucht-water warmtepomp. Een hoger rendement zorgt voor een lager energieverbruik. Hiermee verlaag je het primair fossiele brandstofgebruik.
• Een mechanisch ventilatiesysteem met WTW-unit zorgt voor minder ventilatieverliezen waardoor er minder energie verloren gaat dan bij een natuurlijk ventilatiesysteem met mechanische afvoer. 
• Houd rekening met een goede opstelplaats (installatieruimte) van uw opweksysteem. Korte leidinglengtes voor warmtapwater verlagen de BENG 2.
• Gebruik geen Quooker of andere elektrische boilers. 
• Toepassen van een Douche WTW.

BENG 3 presenteert het aandeel hernieuwbare energie uitgerukt in procenten en werkt in combinatie met BENG 2. Dit valt te berekenen door de hoeveelheid zelf opgewekte energie af te trekken van het deel fossiele brandstoffen. Hoe meer energie je zelf opwerkt hoe gunstiger dit is. Hierbij hoeven we niet alleen te denken aan zonnepanelen, maar ook aan een warmtepompen, zonneboilers of aansluitingen op stadsverwarming van de overheid.

TO Juli is een belangrijk onderdeel waar we momenteel weinig rekening mee houden. TO Juli gaat overTemperatuur Overschrijding in de zomer. Deze berekening geeft een indicatie van het risico op temperatuuroverschrijding en wordt bepaald aan de hand van de koelbehoefte over de maand juli in de BENG-berekening.

Wanneer uit de berekening blijkt dat TO-juli niet voldoet, dan zijn aanpassingen aan het plan nodig. Er zijn verschillende mogelijkheden, variërend van het verkleinen van het glasoppervlak, het maken van overstekken, het toepassen van zonwering of zonwerend glas tot het toepassen van ventilatieluiken. Alle zaken die invloed hebben op de opwarming van de woning dragen bij aan een gunstiger binnenklimaat in de zomer.

Het lijkt eenvoudig, maar het toepassen van zonwerend glas zal niet alleen ongewenste opwarming in de zomer tegengaan, maar ook gewenste opwarming in de winter. Ofwel: de koelbehoefte neemt af, maar de verwarmingsbehoefte neemt toe. Er bestaat altijd de mogelijkheid om alsnog te kiezen voor actieve koeling, maar het energieverbruik weegt wel weer mee in de uitkomsten van BENG 2.

Bestaande bouw
De BENG-eisen gelden voor nieuwe woningen en gebouwen, maar het is ook goed mogelijk om bestaande woningen te beoordelen op basis van de drie energieprestatie-indicatoten. Daarnaast zal er een koppeling komen tussen BENG 2 en het Energielabel of de berekening van de woningwaarderingspunten. Tot nu toe zijn maatregelen aan bestaande gebouwen vrijwillig. Maar om aan de nationale en internationale klimaatdoelstellingen te voldoen zal het nodig zijn dat ook in de bestaande gebouwvoorraad nog veel energiebesparende maatregelen worden genomen.

Conclusie
Het is natuurlijk positief dat de kwaliteit van gebouwen een grote sprong vooruitgaat door de komst van de BENG. Het heeft echter ook gevolgen voor de portemonnee. Studio S3 wil jullie daar zo goed mogelijk bij begeleiden en hebben er daarom voor gekozen om de BENG-software aan te schaffen zodat wij in een vroeg stadium kunnen toetsen of de woning voldoet aan de regelgeving en waar nodig op tijd kunnen bijsturen. Daarnaast hebben we de nodige cursussen gevolgd zodat we goed op de hoogte zijn van de nieuwe regelgeving en software. Wil je hier mee over weten neem dan contact met ons op!